Artykuł - Życie Grajewa - www.ZycieGrajewa.pl

Wiadomości

96 ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI
2014-11-12 12:48:06

W dniu 11 listopada w Szczuczynie odbyły się uroczystości z okazji obchodów 96 rocznicy odzyskania niepodległości.

11 listopada jest ważnym dniem dla wszystkich Polaków.
Po 123 latach, gdy Polska była pod zaborami (od 1795 do 1918 roku) - 5 listopada 1916 roku władze Austro-Węgier powołały Królestwo Polskie. Nie można uznać jednak tej daty za początek niepodległości naszego kraju, ponieważ było to państwo marionetkowe, które nie miało sprecyzowanych granic i nie było państwem samodzielnym. Dwa lata później, 7 listopada 1918 roku, powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, którego premierem został Ignacy Daszyński. Na pamiątkę tego wydarzenia do 1936 roku Dzień Niepodległości obchodzono właśnie 7 listopada.

11 listopada jest świętem narodowym od 1936 r.
11 listopada 1918 roku Niemcy poprosiły o rozejm w Campiegne, co poskutkowało zakończeniem I wojny. Władza w Polsce przeszła w ręce Marszałka Józefa Piłsudskiego, który rozbroił niemieckie wojska, a te opuściły nadwiślański kraj. W ten właśnie sposób Rzeczpospolita Polska uzyskała niepodległość. Całkowite przekazanie władzy nad państwem Piłsudskiemu nastąpiło dopiero 3 dni później – 14 listopada.

W dniu 11 listopada w Szczuczynie odbyły się uroczystości z okazji obchodów 96 rocznicy odzyskania niepodległości.
Uroczystość zainaugurowała msza święta w kościele pod wezwaniem Imienia Najświętszej Mari Panny celebrowana przez księdza proboszcza Roberta Zielińskiego i księdza emeryta Lucjana Świderskiego.
Uczestniczyła w niej kompania honorowa, poczty sztandarowe, strażacy, strzelcy, harcerze, zuchy, dzieci, młodzież oraz liczni mieszkańcy Szczuczyna i zaproszeni goście.
Po mszy w kolumnie marszowej przy dźwiękach orkiestry przemaszerowano na miejsce dalszych uroczystości ulicą Łomżyńską do parku miejskiego pod pomnik Stanisława Antoniego Szczuki.
Pod pomnikiem głównymi celebrantami uroczystości oficjalnych była Kompania Honorowa 15 Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego z Giżycka pod dowództwem ppor. Konrada Bednarskiego z pocztem sztandarowym brygady pod dowództwem ppor. Wojciecha Kalinowskiego.
Meldunek o rozpoczęciu uroczystości przyjął dowódca uroczystości kpt. Sebastian Przęzak, który następnie dokonał przeglądu pododdziałów.
Po wciągnięciu na maszt flagi Polski przez poczet flagowy dowodzony przez ppor. Daniela Rycharskiego orkiestra OSP w Szczuczynie odegrała hymn państwowy.
Burmistrz Szczuczyna Artur Kuczyński przywitał gości oraz wygłosił okolicznościowe przemówienie dotyczące 96 rocznicy odzyskania Niepodległości Polski.
Apel poległych odczytał ppor. Łukasz Patrejko:

NIEPODLEGŁOŚCIOWY APEL PAMIĘCI

KOMBATANCI I WETERANI WALK O NIEPODLEGŁOŚĆ RZECZYPOSPOLITEJ!
MIESZKAŃCY SZCZUCZYNA ! ŻOŁNIERZE WOJSKA POLSKIEGO! RODACY!
Stajemy dziś do apelu pod pomnikiem założyciela miasta Stanisława Antoniego Szczuki , aby uczcić wszystkich, którzy walczyli o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.
W dniu 11 listopada 1918 roku odrodziła się wolna Polska. Dzisiaj, my – spadkobiercy polskiej tradycji niepodległościowej, sięgamy do skarbnicy dokonań naszych walecznych przodków.
Wołam idących szlakiem ku niepodległości: kosynierów generała Tadeusza Kościuszki, legionistów generała Jana Henryka Dąbrowskiego, wiarusów księcia Józefa Poniatowskiego, podchorążych – bohaterów Nocy Listopadowej oraz powstańców listopadowych i styczniowych.
STAŃCIE DO APELU!
CHWAŁA BOHATEROM!
Wzywam: legionistów Józefa Piłsudskiego, żołnierzy Korpusów Polskich w Rosji oraz Błękitnej Armii, powstańców wielkopolskich i śląskich, obrońców Kresów Wschodnich i Lwowa, kadetów, harcerzy, Strzelców, Sokolich, Drużyniaków, członków innych organizacji niepodległościowych oraz młodzież szkolną i akademicką.
STAŃCIE DO APELU!
CHWAŁA BOHATEROM!
Ciebie wzywam Marszałku Józefie Piłsudski, który w dniu 11 listopada 1918 roku stanąłeś na czele odrodzonego Wojska Polskiego.
Wołam współtwórców niepodległego państwa polskiego: Wincentego Witosa, Wojciecha Korfantego, Ignacego Daszyńskiego, Ignacego Paderewskiego, Romana Dmowskiego oraz generałów: Józefa Hallera i Józefa Dowbór-Muśnickiego.
STAŃCIE DO APELU!
CHWAŁA BOHATEROM!
Wzywam żołnierzy, którzy własną krwią i ofiarą życia wykuwali niepodległość oraz granice II Rzeczypospolitej. Wołam obrońców Ojczyzny, którzy w sierpniu 1920 roku dali przykład światu, jak należy bronić wolności i niepodległości.
STAŃCIE DO APELU!
CHWAŁA BOHATEROM!
Przywołuję bohaterów wrześniowych i październikowych bojów 1939 roku, żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, 1. i 2. Armii Wojska Polskiego oraz Polskiego Państwa Podziemnego i powojennego podziemia niepodległościowego.
STAŃCIE DO APELU!
CHWAŁA BOHATEROM!
Wzywam Was, którzy broniliście naszej państwowości: żołnierze samoobrony, funkcjonariusze Straży Granicznej w Rakowie, Czarnówku, Kurkach, członkowie Związku Strzeleckiego Strzelec którzy stanęli do walki o niepodległą Polskę.
STAŃCIE DO APELU!
CHWAŁA BOHATEROM!
Wzywam bohaterów walk partyzanckich i konspiracji, którzy byli chętni do walki za Polskę wolną, demokratyczną i suwerenną: Władysławie Fajkowski, Antoni Ramatowski, Janie Chojnowski, Czesławie Brzóska, Janie Zalewski, Jadwigo Sarnacka, Piotrze Malinowski, Zofio Malinowska, Janie Sulewski, I Edwardzie Sawicki
STAŃCIE DO APELU!
POLEGLI NA POLU CHWAŁY
Do Ciebie wołam Rotmistrzu Wiktorze Konopko, pseudonim „Grom”, Kawalerze Virtuti Militari, i Krzyża Walecznych, ostatni komendancie Armii Krajowej Obwodu Grajewo
Ciebie wzywam Antoni GÓRSKI pseudonim „strzała”, który w szeregach AK brałeś czynny udział w walkach o niepodległą Polskę.
STAŃCIE DO APELU!
POLEGLI NA POLU CHWAŁY
Wzywam Was! Naczelniku Ochotniczej Straży Pożarnej w Szczuczynie – Zygmuncie Bagieński, który aktywnie nawoływałeś i uczestniczyłeś w rozbrajaniu Niemców, Doktorze Stanisławie Huzarski i doktorze Karolu Pieńkowski, za leczenie i ukrywanie powstańców i żołnierzy w szpitalu.
STAŃCIE DO APELU!
POLEGLI NA POLU CHWAŁY
Do Was zwracam się potomni! Niech bohaterowie walk o niepodległość Rzeczypospolitej i Ich czyny pozostaną na zawsze w Waszej pamięci, w historii Polski i dziejach Narodu Polskiego.
CHWAŁA BOHATEROM!
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!
Po odczytaniu apelu dla uczczenia uroczystości obchodów Narodowego Dnia Niepodległości w Szczuczynie oddano salwę honorowa przy dźwiękach syreny.
Następnie złożono wieńce i wiązanki przez delegacje:
- przedstawiciele 15 Brygady Zmechanizowanej z Giżycka,
- przedstawiciele Urzędu Miejskiego oraz Rady Miejskiej w Szczuczynie: Burmistrz Miasta – Artur Kuczyński, Przewodniczący Rady Miejskiej – Witold Grunwald, Sekretarz Urzędu – Jolanta Budzińska,
- Starosta Powiatu Grajewskiego – Jarosław Augustowski
- Zastępca komendanta Powiatowego PSP – kpt. Arkadiusz Lichota,
- harcerze i zuchy ze Szkoły Podstawowej w Szczuczynie,
- Krzysztof Zalewski Dyrektor Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
- przedstawiciele szkół podstawowych (Szczuczyn - Małgorzata Karwowska, Niedźwiadna - Ewa Grunwald) oraz Publicznego Gimnazjum w Szczuczynie – Edyta Kudrawiec.
- przedstawiciele szkół średnich (Zespół Szkół w Szczuczynie – Dyrektor Anna Jagusz oraz Zespół Szkół w Niećkowie – Dyrektor Dariusz Koniecko).
- Kierownik Posterunku Policji w Szczuczynie – st. chorąży sztabowy Andrzej Bargłowski,
- Bank Spółdzielczy w Szczuczynie - Prezes Mirosław Rainko, Elżbieta Borys Krystyna Kurządkowska,
- przedstawiciele Związku Sybiraków na czele z Prezesem Powiatowego koła Augustynem Konopka
- przedstawiciele instytucji kultury (Miejski Dom Kultury oraz Biblioteka): Andrzej Szabelski i Anna Akus.
- Zarząd Gminny OSP i OSP w Szczuczynie- Andrzej Jaworowski, Jadwiga Dylewska i Wioletta Zamojska,
-przedstawiciele Stowarzyszenia Nasz Szczuczyn: Krystyna Rosłoniewska, Janusz Siemion i Przemysław Jakacki.
Odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Stanisławowi Antoniemu Szczuce dokonali: Janina Grochulska, Marek Chyliński i Grzegorz Wojsław.

Część oficjalną zakończyły krótkie wystąpienia członka Zarządu Województwa Mieczysława Bagińskiego i Starosty Grajewskiego Jarosława Augustowskiego.
Po uroczystościach pod pomnikiem nastąpiło rozformowanie pododdziałów.
W dalszej części naprzeciw urzędu miejskiego odbył się pokaz musztry paradniej w wykonaniu kompani honorowej 15 Brygady Zmechanizowanej z Giżycka.
Na zakończenie wszyscy mogli posilić się grochówką przygotowaną przez uczennice ZS w Niećkowie.

Odsłonięta marmurowa tablica poświęcona Stanisławowi Antoniemu Szczuce przedstawia herb rodowy „GRABIE” i „OŚMIORAMIENNĄ GWIAZDĘ” herb Szczuczyna oraz treść:

Podkanclerzy
Stanisław Antoni Szczuka
założyciel i właściciel miasta Szczuczyna

Najsławniejszym z rodu Szczuków, herbu Grabie, osiadłych na tej ziemi na początku XV w., był Stanisław Antoni Szczuka. Urodził się on w Luboniczach powiecie rzeczyckim w 1654 r. Początkowo kształcił się w Wilnie, następnie w Akademii Krakowskiej oraz Trybunale Lubelskim, znał dobrze język francuski i niemiecki. Karierę rozpoczął w 1675 r. od stanowiska sekretarza króla Jana III Sobieskiego. Dzięki inteligencji, zdolnościom i pracowitości doszedł do stanowiska regenta, a następnie referendarza koronnego. Wszystkie ważniejsze dokumenty królewskie, państwowe, dyplomatyczne wychodziły spod jego pióra. Jako doradca kolejnych królów polskich i mąż stanu zyskał On opinię człowieka dużego formatu. Podkreślano cechujący go rozsadek, miłość do ojczyzny i dążenie do zgody narodowej.
W 1698 r. Szczuka przystąpił do budowy miasta i obronnej rezydencji w dolinie rzeki Wissy. Jeszcze przed założeniem miasta zaczął tworzyć tzw. „dobra szczuczyńskie” skupiając szereg gruntów i wsi w okolicy Szczuczyna.
W dniu 9 listopada 1692 r. Szczuczyn uzyskuje od króla Jana III Sobieskiego przywilej na prawo magdeburskie i herb, „na którym ma być gwiazda złocista na białym polu, z wyrażeniem nazwiska miasta”. W 1696 r. Szczuka dokonał największego dzieła swojego życia, fundacji kolegium pijarskiego w Szczuczynie – pierwszej w tej części Mazowsza uczelni. Szczuce zależało na uczynieniu z nowo utworzonego miasta centrum oświatowego ziemi wiskiej oraz katolickiego ośrodka misyjnego na pograniczu pruskim.
W całym kompleksie budowli wzniesionych prze Szczukę perłę polskiego baroku stanowi kościół będący swoistą pamiątką i wotum wiktorii wiedeńskiej.
Na przełomie XVII i XVIII w. Szczuka był jednym z głównych przywódców politycznych kraju. Dwukrotnie wybierano go marszałkiem sejmu. Od króla Augusta II otrzymał 1 lipca 1699 r. ministerialną funkcję podkanclerzego litewskiego.
Tworzone przez prawie trzydzieści lat „dobra szczuczyńskie” w chwili śmieci podkanclerzego obejmowało 1 miasto, 14 wsi, pola po 6 wsiach oraz części 9 wsi.
Założyciel i właściciel Szczuczyna zmarł w Warszawie 19 maja 1710 r. na zapalenie płuc. Ciało podkanclerzego przewieziono do Szczuczyna i zgodnie z jego wolą pochowano w podziemiach miejscowego kościoła. Stanisław Antoni Szczuka pozostawił po sobie miasto i kolegium pijarskie, które odegrały przełomowa rolę w dziejach oświaty i kultury tej części Mazowsza.
W 2013 r. wśród mieszkańców Szczuczyna zrodził się pomysł wykonania pomnika założyciela miasta. Tę inicjatywę podjął Burmistrz Szczuczyna i wraz z członkami Stowarzyszenia Nasz Szczuczyn oraz wieloma ludźmi dobrej woli rozpoczęli starania o fundusze na budowę pomnika. Dzięki wsparciu i hojności mieszkańców miasta oraz uzyskanemu dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej marzenia o pomniku ziściły się 18 maja 2014r.
Szczuczyn 09 listopada 2014 r.

Pokaz musztry paradnej w wykonaniu Kompanii Honorowej 15 Brygady Zmechanizowanej z Giżycka

http://youtu.be/RrqylLzM89M

Tekst, zdjęcia i film: Andrzej Szabelski